Niedobór witaminy D jako przyczyna wypadania włosów: dowody naukowe i wpływ na alopecję
NIEDOBÓR witaminy D to częste zjawisko, które ma poważne konsekwencje dla zdrowia, ponieważ witamina D wspiera układ odpornościowy, reguluje wchłanianie fosforu i wapnia, co ma kluczowe znaczenie dla mocnych kości i zębów. Witamina D jest potrzebna mięśniom do wykonywania ruchów, a nerwom – do przekazywania impulsów pomiędzy mózgiem a ciałem.
✅ KORZYŚCI witaminy D
✔️ Wspiera zdrowie kości i zębów (regulacja metabolizmu wapnia i fosforu, profilaktyka osteoporozy)
✔️ Sprzyja prawidłowej pracy układu sercowo-naczyniowego
✔️ Wzmacnia układ odpornościowy (bierze udział w ochronie przeciwwirusowej i przeciwbakteryjnej)
✔️ Zmniejsza ryzyko i może łagodzić przebieg chorób autoimmunologicznych (na przykład: autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, łuszczyca)
✔️ Uczestniczy w regulacji metabolizmu i wrażliwości tkanek na insulinę
✔️ Wspiera prawidłowy cykl wzrostu włosów poprzez receptor VDR i zdrowie mieszków włosowych
✔️ Uczestniczy w regulacji nastroju i poziomu serotoniny (niski poziom jest powiązany z depresją sezonową)
✔️ Jest ważna dla zdrowia rozrodczego kobiet i mężczyzn (jakość owulacji oraz spermatogenezy)
✔️ W badaniach naukowych zauważono związek pomiędzy niskim poziomem witaminy D a podwyższonym ryzykiem zespołu policystycznych jajników (PCOS), a wyrównanie niedoboru może poprawiać parametry metaboliczne i hormonalne w PCOS [1].
✅ Objawy niedoboru witaminy D
• Wypadanie i przerzedzenie włosów
• Osłabienie mięśni
• Zmęczenie i osłabienie, obniżony nastrój, depresja
• Dyskomfort lub bóle w stawach i kościach (szczególnie w okolicy pleców, miednicy i nóg)
• Częste złamania kości
• Rozmiękczenie i deformacja kości u dzieci (krzywica)
• Pogorszone gojenie się ran
• Skurcze i drżenia mięśni
• Nadmierna potliwość (szczególnie w okolicy czoła)
✅ WITAMINA D I WŁOSY
Związek z AGA i łysieniem plackowatym
Witamina D uczestniczy bezpośrednio w różnych szlakach sygnałowych wzrostu i różnicowania mieszków włosowych.
🔔 Zgodnie z licznymi badaniami naukowymi, niedobór witaminy D jest związany zarówno z łysieniem androgenowym (AGA), jak i z łysieniem rozlanym (telogenowym). W niektórych pracach zauważono, że poziomy witaminy D były odwrotnie skorelowane z ciężkością AGA: im większe łysienie, tym niższy był poziom witaminy D. Jednocześnie niedobór witaminy D może odgrywać rolę w przedwczesnym początku AGA [2, 3, 4].
Ryzyko rozwoju łysienia plackowatego
Przy niedoborze witaminy D może powstać zaburzenie równowagi układu odpornościowego, co zwiększa ryzyko rozwoju chorób autoimmunologicznych, w tym łysienia plackowatego.
🔔 Badania naukowe wykazały [4], że u osób z łysieniem plackowatym często stwierdza się obniżony poziom witaminy D we krwi. Witamina D wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego, pomagając przełączyć go z agresywnego typu reakcji (Th1) na łagodniejszy (Th2). Ponieważ łysienie plackowate wiąże się właśnie z agresywną reakcją Th1, niedobór witaminy D może sprzyjać wypadaniu włosów.
Wpływ na cykl wzrostu włosów
Witamina D uczestniczy w regulacji cyklu wzrostu włosów. Przy jej niedoborze faza aktywnego wzrostu (anagen) skraca się, a faza spoczynku i wypadania (telogen) wydłuża się, co prowadzi do przedwczesnego wypadania włosów.
🔔 W badaniach naukowych ustalono [5], że witamina D działa poprzez receptor witaminy D (VDR), który występuje w mieszkach włosowych. Gdy poziom witaminy D jest niski, aktywność receptora VDR jest obniżona i mieszek nie może rozpocząć nowego cyklu wzrostu włosów. W rezultacie:
- włosy zaczynają wypadać przedwcześnie,
- po wypadnięciu nowy wzrost nie jest uruchamiany,
- mieszek „zasypia” i pozostaje w stanie spoczynku.
Stan ten prowadzi do rozwoju łysienia.
Profilaktyka wypadania włosów po COVID-19
🔔 W badaniu naukowym z 2024 roku stwierdzono, że suplementy diety – witamina D, witamina C, laktoferyna i cynk – stosowane w trakcie aktywnej fazy COVID-19 mają znaczenie profilaktyczne w łysieniu pourazowym po COVID-19 (zapobiegają wypadaniu włosów). Szczegóły znajdują się w rozdziale „Koronawirus”.
Wspieranie funkcji keratynocytów
Witamina D jest aktywowana (przekształcana w formę aktywną) w komórkach skóry – keratynocytach, które wytwarzają keratynę – główne białko strukturalne włosa. Keratynocyty są ważne dla regeneracji skóry i zdrowia mieszków włosowych. Niedobór witaminy D zaburza funkcjonowanie tych komórek.
Wspieranie zdrowia włosów poprzez tarczycę
Witamina D uczestniczy w regulacji układu odpornościowego i metabolizmu, co jest ważne dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Przy niedoczynności tarczycy procesy metaboliczne i wzrost włosów ulegają spowolnieniu, a niedobór witaminy D może nasilać te zaburzenia. Witamina D wpływa również na cykl komórkowy mieszków włosowych i pomaga zmniejszać stany zapalne, co wspiera wzrost włosów przy niedoczynności tarczycy.
Zapobieganie przedwczesnemu siwieniu włosów
🔔 Artykuł naukowy podkreśla, że niedobór kilku mikroelementów u ludzi był związany z utratą pigmentu włosów, w tym niedobór ferrytyny (żelaza), witaminy D, kwasu foliowego (B9), witaminy B12 i selenu. Autorzy badania zalecają wykonywanie badań przesiewowych w kierunku tych mikroelementów u osób z przedwczesnym siwieniem włosów w celu uzupełnienia ich niedoborów [6].
❗ Organizm sam wytwarza witaminę D, gdy skóra jest wystawiona na działanie promieni UV słońca, jednak zgodnie z badaniami jej poziomy, nawet u osób mieszkających w ciepłych, słonecznych krajach, mogą być niskie. Szczególnie ważne jest monitorowanie poziomu witaminy D w miesiącach zimowych.
✅ PRZYCZYNY niedoboru D
- Niedobór światła słonecznego, chmury, smog, zima
- Przebywanie większość czasu w pomieszczeniu (okno nie przepuszcza promieni UV słońca)
- Noszenie odzieży zakrywającej dużą część ciała
- Wiek (u osób starszych zmniejsza się zdolność skóry do wytwarzania witaminy D)
- Stosowanie kremu przeciwsłonecznego
- Złe odżywianie, rygorystyczne diety, weganizm, wegetarianizm
- Ciemny kolor skóry (im ciemniejsza skóra, tym mniej witaminy D wytwarza się pod wpływem słońca)
- Choroby jelit (zespół złego wchłaniania, choroba Crohna, celiakia, wrzodziejące zapalenie jelita grubego)
- Choroby nerek i wątroby (na przykład marskość)
- Otyłość (u osób z nadwagą witamina D może gromadzić się w tkance tłuszczowej, co prowadzi do jej obniżenia we krwi)
- Po operacji pomostowania żołądka.
✅ POZIOM witaminy D
Zgodnie z ustalonymi normami poziom witaminy D we krwi:
Niedobór – mniej niż 20 ng/ml (lub 50 nmol/l)
Niski – poniżej 30 ng/ml (lub 75 nmol/l)
Optymalny – 30-50 ng/ml (lub 75-125 nmol/l)
Nadmiar – powyżej 100 ng/ml (lub 250 nmol/l)
Przy problemach z włosami poziom witaminy D powinien wynosić NIE MNIEJ niż 50 ng/ml!
Dla włosów opracowano SCHEMATY leczenia OD WEWNĄTRZ, w tym uzupełnienie niedoborów organizmu oraz stymulację i wsparcie wzrostu nowych włosów.
🚩 Ważne! Koniecznie sprawdź swój poziom witaminy D i inne parametry, jeśli występuje osłabienie, depresja i wypadanie włosów. Rozdział – „Badania laboratoryjne”.
Szczegółowe informacje o produktach spożywczych zawierających witaminę D – rozdział „Witamina D”.
✅ Źródła
[1] Gokosmanoglu F, Onmez A, Ergenç H. The relationship between Vitamin D deficiency and polycystic ovary syndrome. Afr Health Sci. 2020 Dec;20(4):1880-1886. doi: 10.4314/ahs.v20i4.45. PMID: 34394253; PMCID: PMC8351864, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8351864/
[2] Zubair Z, Kantamaneni K, Jalla K, Renzu M, Jena R, Jain R, Muralidharan S, Yanamala VL, Alfonso M. Prevalence of Low Serum Vitamin D Levels in Patients Presenting With Androgenetic Alopecia: A Review. Cureus. 2021 Dec 15;13(12):e20431. doi: 10.7759/cureus.20431. PMID: 35047268; PMCID: PMC8759975, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8759975/
[3] Sanke S, Samudrala S, Yadav A, Chander R, Goyal R. Study of serum vitamin D levels in men with premature androgenetic alopecia. Int J Dermatol. 2020 Sep;59(9):1113-1116. doi: 10.1111/ijd.14982. Epub 2020 Jun 9. PMID: 32516435, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32516435/
[4] Gerkowicz A, Chyl-Surdacka K, Krasowska D, Chodorowska G. The Role of Vitamin D in Non-Scarring Alopecia. Int J Mol Sci. 2017 Dec 7;18(12):2653. doi: 10.3390/ijms18122653. PMID: 29215595; PMCID: PMC5751255, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5751255/
[5] Demay MB, MacDonald PN, Skorija K, Dowd DR, Cianferotti L, Cox M. Role of the vitamin D receptor in hair follicle biology. J Steroid Biochem Mol Biol. 2007 Mar;103(3-5):344-6. doi: 10.1016/j.jsbmb.2006.12.036. Epub 2007 Jan 16. PMID: 17223342; PMCID: PMC1876678, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1876678/
[6] Almohanna HM, Ahmed AA, Tsatalis JP, Tosti A. The Role of Vitamins and Minerals in Hair Loss: A Review. Dermatol Ther (Heidelb). 2019 Mar;9(1):51-70. doi: 10.1007/s13555-018-0278-6. Epub 2018 Dec 13. PMID: 30547302; PMCID: PMC6380979, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6380979/
